Lachen en huilen met de antistakingshetze

Liberale "indignado" blijkt "anarcho-kapitalist"

Op de website van Knack verscheen op 26 januari een Vrije Tribune van de hand van Nick Roskams, die "in naam van de jongere generatie reageert op de open brief van vakbondsleider Rudy De Leeuw". Op het eerste gezicht denk je te maken te hebben met een zich als "onafhankelijke" opstellend student. Het gaat van "onze generatie" hier (telt Roskams daar ook de pleinbezettende antikapitalistische jeugd bij, of de Occupiers?) en het plechtige, hoogdravend aangeheven "wij" ginder. Driewerf helaas voor de antistakersbrigade!

Knack werd door Roskams lichtelijk op het verkeerde been gezet: hij is reeds jarenlang lid van Jong VLD - zo ongeveer sinds hij kon fietsen, als het al niet vroeger was - en werd ideologisch geschoold - of op een ijlend dwaalspoor gezet, 't is maar hoe je het sinds de financiële crisis bekijkt - in de ultraliberale studentenclub LVSV. Kortom: je had evengoed "mededeling van de regering" boven de Vrije Tribune kunnen plaatsen. Van een politiek-onbevangen en onafhankelijke "jongere" is hier nauwelijks sprake.

Een kleine zoektocht langs extreem liberale internetblogs en traktaten leert ons bovendien dat Nick enkele jaren geleden, naar eigen zeggen, het "anarcho-kapitalisme" omarmde. We mogen de hooggestemde LVSV'er dus met recht en reden de Anonymous-tendens van het kapitaal noemen, naarstig houwend en "hackend" in de sociale zekerheid. Zijn politieke afkomst achter een waas van hoogdravende zinnen en minstens even diepe bijzinnen verhullend, hebben we hier met een zwijmelende fan van neoliberale extremisten als Milton Friedman te maken. Een ideologische zwever, die er nog niet helemaal uit is of men "wegen en zeeën" ook aan de vrije markt en de winstmaximalisatie moet blootstellen! Dient men de aanleg van straten, pleinen, riolering, verkeersborden, openbare toiletten,... ook aan de vrije concurrentie en het privé-initiatief prijs te geven? Het is zo ongeveer het enige waar deze Liberty lover voor het slapen gaan, op zijn met stars and stripes-vlag omgeven hoofdkussen, nog van wakker pleegt te liggen. In twee woorden: compleet kookoo, om het met de in libertaire kringen zo populaire Engelse taal van de "vrijheid" te zeggen.

Nick Roskams rekent ons voor dat de verhouding gepensioneerden versus werkenden onhoudbaar wordt. Allereerst, de rijkdom in België is sinds de jaren '80 dik meer dan verdubbeld (+140%), terwijl - zo zal hij weten - de bevolking in ons land niet met meer dan 10% is gestegen. Waar is al dat geld naartoe, als ook het aantal armen officieel verdriedubbelde naar 1,6 miljoen en gewone gezinnen twee lonen nodig hebben om rond te komen, in de plaats van een? Naar een stinkend rijke elite en de spreekwoordelijke 1%? Het moet zijn dat libertaire liberalen zich meer artistieke vrijheid met economische statistieken veroorloven dan gewone stervelingen. In ieder geval: ze horen het gewoontegetrouw in Keulen donderen.

Op de tweede plaats, de Belgische werknemer is zeer productief en flexibel (nachtwerk, ploegenwerk,...). Het is dan ook niet meer dan logisch dat volgens een enquête van de Europese Commissie - geen bolsjevistische lobby, Nick - bij 1000 Belgen de arbeiders menen slechts tot 58 jaar te kunnen werken, op een behoorlijke manier, en de bedienden gemiddeld tot 60 jaar. En waarom niet, als je daarmee een dreigende poel van jongerenwerkloosheid en onzekerheid kan bestrijden?

Langs de andere kant: het is juist dat het kapitalisme zich geen degelijke sociale zekerheid kan permitteren, ondanks de overvloedige middelen die in de zakken van de grote aandeelhouders en de banken verdwijnen. De schuld daarvoor ligt echter niet bij de zaken die Roskams aanhaalt in zijn stuk: "excessen in de sociale zekerheid"; het "rigide karakter van de arbeidsregulering" (onze "onbevangen" maar patronaal gezinde jongere wil jong en oud gemakkelijker ontslaan); de "hoge loonlasten" (lagere lonen voor jong en oud, of minder sociale zekerheid); de "indexering van de lonen" (waar Nick reeds vanaf hij pap kon zeggen een gloeiende hekel aan heeft); en - als kers op de neoliberaal mislukte taart - het vermaledijde "collectieve stelsel van de pensioenen".

Dat laatste wil de met Milton Friedman dwepende zwever vervangen door een individueel kapitalisatiestelsel, alsjeblief. Om onze pensioenen op de beurzen te laten vergokken. Na de financiële crisis van 2008 rapporteerden private pensioenfondsen soms verliezen van meer dan 20%. Het is toch niet omdat ze zich daar via een nieuwe, door schulden aangedreven zeepbel tijdelijk wat van hebben hersteld, dat wij onze pensioenen - uitgesteld loon, folks - aan zo'n lekkend, schokkend, en finaal kapseizend, kapitalistisch casino moeten toevertrouwen? Of wel? Maar Nick vindt dus effectief dat we een beursgokje moeten laten wagen met onze oude dag... En hij haalt "Chili" aan, een van de meest ongelijke landen in Latijns Amerika waar de jonge generatie (yep) vandaag stormloopt tegen het private onderwijs dat hen financieel nekt, als het na te volgen voorbeeld! Dienen we te vermelden dat de dictatuur van Pinochet in Chili destijds het laboratorium was van de Chicago boys, onder leiding van Milton Friedman, waar Nick zo gretig zijn economische mosterd haalt? "Wij kiezen zelf", Nick? Juist. Zijn economische leermeesters wisten blijkbaar ook wel hoe je met de vakbonden en democratisch kiesrecht in het algemeen moest omgaan. Liberty voor het kapitaal, een stevige laars voor de werkende meerderheid van de bevolking - jong en oud.

Als de sociale zekerheid dreigt onbetaalbaar te worden, dan is dat een gevolg van een maatschappij die enkel voor de winst van een kleine elite produceert, kampt met dalende winstgevendheid in de reële economie, en de oorspronkelijke problemen met haar "oplossingen" enkel verergert door neoliberale afbraak en een groeiende kloof tussen arm en rijk. Wat leidt tot sneller opeenvolgende, en ergere, economische crisissen en een sociale spiraal naar de bodem. Dank u wel Karl Marx, zeer vooruitziend - maar wat baten kaars en bril, als de "anarcho-kapitalist" niet zien wil?

De libertair-liberale ideologie is een utopische poging om de problemen van het kapitalisme te ontkennen. Ze wint, niet toevallig, sinds de crisis van 2008 wat meer aan aanhang: ontkennen dat het kapitalisme en de vrije markt voor deze crisis verantwoordelijk zijn, is immers de boodschap. In de VS belichaamt de Republikein Ron Paul deze strekking: we leven niet onder een echt vrije markt maar een systeem dat door de overheid wordt gefnuikt, elke collectieve voorziening moet worden overgedragen naar de markt (ook het onderwijs), etc. De toepassing van dit "anarcho-kapitalisme" zou ons nog sneller naar de jaren '30 terugvoeren dan het systeem zelf dreigt te doen. Het zegt veel dat dit soort intellectuele space cake voor gevorderden het antistakingsrumoer onder het valse voorwendsel van "onpartijdige analyse" moet aanzwengelen. Veel steekhoudende argumenten om de kapitalistische markt te blijven verdedigen, na 30 jaar van neoliberaal wanbeleid, zijn er nochtans niet. Het systeemdebat is hoedanook weer geopend.

(pd)